رُوِيَ عَن مُوسَي بنِ جَعفَرٍ (عَلَيهِمَا السَّلَامُ) قَالَ:
مَنْ صَدَقَ لِسَانُهُ زَكَى عَمَلُهُ وَ مَنْ حَسُنَتْ نِيَّتُهُ زِيدَ فِي رِزْقِهِ وَ مَنْ حَسُنَ بِرُّهُ بِإِخْوَانِهِ وَ أَهْلِهِ مُدَّ فِي عُمُرِهِ.
ترجمه حدیث: روايت از موسي بنجعفر(صلوات الله عليه) منقول است كه حضرت به هشام بنحكم فرمودند: ای هشام! هر كه راستگو باشد، اعمال نیک او فزونی گرفته و اعمالش پاكیزه میشود؛ و هر كه خوشنيّت باشد روزياش زياد مىشود و هر كه به برادران و به خانواده خود نيكوكار باشد عمرش زياد مىشود.
شرح حدیث: «مَنْ صَدَقَ لِسَانُهُ زَكَى عَمَلُهُ»؛ «صدقِ لسان» یعنی فرد مقيّد باشد که دروغ نگويد و آنچه مي-گويد راست باشد. «زَكَى» هم دو معنا دارد؛ هم به معناي افزايش است و هم به معنای پاكيزگي است.
راستگويي بر روي اعمال انسان دو اثر دارد: 1- بر اعمال نيك انسان ميافزايد. 2- عمل انسان را هم پاكيزه ميكند. يعني انسان عمل زشت از او سر نمي¬زند. چه بسا مراد امام کاظم (علیه السلام) هر دو معنا است.
«وَ مَنْ حَسُنَتْ نِيَّتُهُ زِيدَ فِي رِزْقِهِ». اگر نيت كسي از نظر دروني هميشه نيت خير باشد و حسن نيت داشته باشد، اين موجب مي¬شود كه به رزق و روزي او افزوده شود. یعنی هيچگاه در ذهنش اين نيست که نعوذ بالله كار زشتي انجام دهد، بلكه هميشه در ذهنش اين است که كار خیر انجام دهد، اطاعت خدا كند. كسي كه دلش مي خواهد هميشه كار خوب كند ،خدا روزي اش را زياد ميكند.
خيلي چيزها موجب زيادتي روزي ميشود. مانند شکر نعمت. در قرآن کریم میفرماید: «لَئنِ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ» اگر شكرگزارى كنيد، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود. در اينجا شكرِ نعمتی که خدا داده، صرف نيت است. حتي لازم نيست «شكراً لله» بگويي؛ «الحمدلله» بگويي. در اين روايت هم اينطور است. دلش ميخواهد كارهاي خوب وخدا پسندانه بكند، همین که دلش ميخواهد، همين كه در ذهنش هست، اين موجب ميشود روزياش زياد شود.
«وَ مَنْ حَسُنَ بِرُّهُ بِإِخْوَانِهِ وَ أَهْلِهِ مُدَّ فِي عُمُرِهِ» كسي كه نسبت به برادران دينياش و خاندانش، كار نيك انجام دهد، اثرش اين است كه طول عمر پيدا ميكند.
بنابراین سه چيز شد: صدق لسان که روی عمل دو اثر دارد، صدق نيّت که نسبت به ازدیاد روزی مؤثر است، و كار نيك انجام دادن نسبت به ديگران که نسبت به طول عمر مؤثر است.